Zapomniane Potrawy Regionu Wieluńskiego



Mało brakowało, a zarzucilibyśmy pomysł tego konkursu, kiedy nagle zaczęły napływać zgłoszenia. Prezentujemy je poniżej. Miło nam, że odezwali się również nauczyciele z naszej Szkoły, ale najbardziej cieszy zainteresowanie uczniów:
ZUPA Z JAJEK W KOSZULKACH

Składniki na ok 5 porcji:
woda -   1,5 l
liść laurowy - 1 - 2 szt.
ziele angielskie - 1 - 2 szt.
sól - do smaku
cukier - do smaku
ocet - kilka łyżek
śmietana - 0,1 l
jaja - 10 szt.
Wykonanie:
Zagotować wodę z przyprawami. Zakwasić lekko octem. Jaja pojedyńczo wybijać na talerzyk i delikatnie wlać do wywaru. Po ok 3 minutach wyjąć i dodać zahartowaną śmietanę. Podawać z tłuczonymi ziemniakami.

Przepis nadesłała: Irena Ruszkowska
CZERNINA (Czarna polewka)
To nie jest całkiem zapomniana potrawa, ale wykonuje się ja w domach już bardzo rzadko, więc zasługuje na umieszczenie w konkursie.



Normatyw surowcowy na 4 porcje
1000 ml rosołu z królika lub kaczki
60 ml krwi z królika lub kaczki
4 dag maki pszennej
120 ml wody
Do doprawienia:
Ocet
pieprz
Sposób wykonania:
Przygotowujemy zawiesinę z krwi, mąki i wody
Wlewamy ją do wrzącego rosołu, cały czas mieszając
Doprawiamy do smaku

Przepis nadesłała: Katarzyna Lach
KWASEK Z KLUSKAMI TULANYMI

KWASEK 10 porcji:
Żeberka wieprzowe - 0,5kg
Marchew – 0, 4kg
Pietruszka – 0,2kg
Seler – 0,2kg
Por – 0,2kg
Żur – 0,5l (rzadki – bez mąki)
Śmietana – 0,3l
Czosnek – 0,02 kg
Woda -3,5l
Liść laurowy, ziele angielskie, sól, pieprz

Żeberka umyć, włożyć do wody, zagotować .Dodać sól, liść laurowy, ziele angielskie. Gotować ok. godziny. Przeprowadzić obróbkę wstępną warzyw. Dodać do wywaru: najpierw warzywa korzeniowe po 20 min. por i czosnek. Gotować ok.30min. Przecedzić wywar dodać rzadki żur (bez mąki), zagotować dodać zahartowaną śmietanę, doprawić.

KLUSKI TULANE 10 porcji

Mąka żytnia – 0,5 kg
Sól – szczypta
Woda
Z podanych składników zagnieść dość twarde ciasto.
Urywać kęsy i „tulać” w dłoniach do uzyskania długich klusek.


Gotować na wrzącej, osolonej wodzie.

Gotowa potrawa:

Przepis nadesłała: Zofia Mielczarek
Wykonanie: klasa II TOK z wychowawczynią

POLEWKA POSTNA Z MAŚLANKI

Jedną z zup, jakie przyrządzali swego czasu często nasze babcie i mamy jest polewka. Charakteryzuje się tym, że jej przygotowanie jest szybkie, proste, a co najważniejsze koszt takiej zupy jest dosyć niski. Wprawdzie może nie ma wyszukanego smaku i dodatków, ale i tak cieszy się sporym powodzeniem i w wielu domach zapewne jest przygotowywana.

Składniki:
- 0,5 l maślanki,
- 0,5 l wody,
- mały kubeczek jogurtu naturalnego lub śmietany,
- 4-5 łyżek mąki pszennej,
- łyżeczka soli,
- mały ząbek czosnku przeciśnięty przez praskę
- kilka ugotowanych ziemniaków,
- biały dość twardy twaróg,
- kromki chleba,
- do przystrojenia szczypiorek.
Do garnka wlać troszkę wody i ja posolić. Połowę zsiadłego mleka lub maślanki wymieszać w misce z mąką. Następnie wlać to do wrzącej wody. Gotować, najlepiej na wolnym ogniu, tak aby nie przypaliło się i nie wykipiało nic. Po zagotowaniu dodać pozostałe zsiadłe mleko lub maślankę. Ponownie podgotować i dodać śmietankę. Następnie doprawić do smaku pieprzem i solą. Wkroić do niej ugotowane ziemniaki i tak ugotowaną zupę można już śmiało podawać do stołu.
Przepis nadesłał: Piotr Misiak

SZYNKA WIELUŃSKA Z LAGI

We wisi Felinów w latach 50-tych ubiegłego stulecia wypracowano recepturę produktu o nazwie szynka wieluńska z lagi. Jest to tradycyjna metoda wytwarzania szynki, której specyficzne właściwości wynikają z jakości mięsa, proporcji lagi oraz wędzenia w naturalnym dymie. Mięso jest peklowane w ladze przygotowanej z wody, soli oraz przypraw: ziaren pieprzu, ziaren ziela angielskiego, liści laurowych, czosnku, kolendry i goździków, przez okres 4 tygodni. Wędzone jest wyłącznie drewnem z drzew liściastych, takich jak: dąb, olcha oraz wiśnia z niewielkim dodatkiem jałowca. W środkowej Polsce do wędzenia wykorzystywano „wędzarnie, składające się z paleniska, przewodów dymnych oraz ze starej drewnianej beczki bez dna. Na górnych krawędziach beczki opierano dość gruby drąg, na którym wieszano produkty przeznaczone do wędzenia. W czasie wędzenia wylot beczki zasłaniano starą szmatą. Do wytwarzania potrzebnego dymu w wędzarni używano zwykle drewna olszowego lub dębowego. Stosowanie od lat tej samej receptury wraz z doświadczeniem przekazywanym ustnie z pokolenia na pokolenie sprawia, że szynka charakteryzuje się niezmienną jakością oraz specyficznym smakiem i zapachem.

Przepis nadesłała: Monika Zaton

PARZYBRODA
• 1/2 kg wieprzowych żeberek
• 2 łyżki smalcu
• 1 gruby plaster wędzonego boczku (grubości palca)
• 1 główka włoskiej kapusty
• 1 cebula
• 1/2 główki czosnku
• 2 marchewki
• 1 pietruszka
• 1/4 selera
• 1 por
• 2 duże ziemniaki
• 1 szklanka śmietany
• 2 łyżki mąki
• cukier, sól i pieprz do smaku
PRZYGOTOWANIE:
Kości oddzielić od mięsa, zalać 2 litrami wrzącej osolonej wody i nagotować bulionu, dodać posiekaną marchewkę, pietruszkę, seler, porę i pokrajane w drobną kostkę ziemniaki. Gotować pod przykryciem aż warzywa będą pół-miękkie.
Mięso pokrajać na kawałki, obtoczyć mąką i obsmażyć na patelni mieszając, pod koniec smażenia dodać boczek pokrajany w kostkę oraz posiekaną cebulę i czosnek. Dodać do zupy i uzupełnić odparowaną wodę wrzątkiem i gotować do miękkości warzyw.
Kapustę poszatkować i dodać do zupy, gotować aż kapusta będzie miękka. Doprawić do smaku cukrem solą i pieprzem. Zahartować śmietanę i dodać do zupy.

Przepis nadesłała: Marta Sikora

CHLEB ŻYTNI

Składniki:
1kg mąki żytniej
1dag drożdży
40dag ziemniaków
łyżeczka soli
3 szklanki przegotowanej wody

Technika Wykonania:
Poprzedniego dnia 35dag mąki zalać 3 szklankami przegotowanej ciepłej wody i pozostawić w ciepłym miejscu do sfermentowania.
Rano ugotować ziemniaki w mundurkach, obrać i jeszcze ciepłe zmielić w maszynce lub przecisnąć przez praskę.
Do zaczynu chlebowego dodać ziemniaki i pozostałą przesianą mąkę, pokruszone drożdże i łyżeczkę soli. Wyrabiać ciasto około 10 minut, a następnie przełożyć do formy i pozostawić do wyrośnięcia w ciepłym miejscu na 3-4 godziny.
Ciasto piec około godziny.
Wydajność – jeden bochenek chleba.
Przepis nadesłała: Maja Leszczyk

ZUPA MARCHWIOWA
Normatyw surowcowy na 10 porcji:
Marchew 1kg
Mleko- 0,3 l
Mąka pszenna – 0,1kg
Ziemniaki – 0,5 kg

Technika wykonania:
Marchew ugotować do miękkości. Następnie zmiksować. Dodać mleko i wywar z ugotowanej marchwi. Zupę zagęścić za pomocą zawiesiny z mąki i wody. Doprawić do smaku za pomocą soli i cukru. Podawać wraz z ugotowanymi ziemniakami.

JAGŁY
Kasza jaglana 1 kg
Masło-0,2 kg
Cukier- 0,1 kg
Woda
Mleko
Cynamon 1 sztuka

Technika wykonania:
Kaszę jaglaną ugotować na sypko, pół na pół w wodzie połączonej z mlekiem. Po ugotowaniu kaszę polać rozpuszczonym masłem, posypać cukrem i cynamonem do smaku.

CIASTKA ZE SKWARKAMI:
Normatyw surowcowy na 10 porcji :
Skwarki 30 dkg,
Mąka pszenna 0,5 kg,
Cukier 15dkg,
Jaja 2 szt,
Proszek do pieczenia -1 łyżeczka

Technika wykonania:
Skwarki zmielić 2 razy przez maszynkę do mięsa z drobnym sitkiem. Mąkę wymieszać z proszkiem do pieczenia i przesiać na stolnice wraz z cukrem, wbić jajka i dodać skwarki. Całość zasiekać nożem a następnie zagnieść. Ciasto rozwałkować i wykrawać ciasteczka. Wierzch ciastek można przesmarować białkiem i posypać cukrem kryształem.

Przepisy nadesłała: Magdalena Kabała

27 września odwiedzieliśmy Szynkielów (gm. Konopnica), gdzie uczestniczyliśmy w podsumowaniu konkursu kulinarnego "Rarytasy Kuchni Naszych Babć"
Poniższe przepisy pochodzą z tego właśnie konkursu, o którym pisaliśmy już TUTAJ



Piróg gryczany (I miejsce)


Składniki ciasto:
60 dkg mąki pszennej
10 dkg margaryny
5 dkg drożdży
1 łyzka gęstej śmietany
1 szkl. ciepłej wody rozmieszanej z mlekiem
3 jajka, sól
farsz:
1 kg ziemniaków
10 dkg kaszy gryczanej
15 dkg boczku wędzonego
1 cebula
1 łyżeczka pieprzu ziołowego
2 łyzki smalcu
2-3 łyzki gęstej śmietany
Sos grzybowy:
grzyby świeże lub suszone
Przyprawy wg uznania
Śmietana i mąka do zagęszczenia sosu
Sposób wykonania:
Najpierw przygotowujemy farsz: gotujemy ziemniaki, po odcedzeniu dodajemy niegotowaną kaszę i wcześniej przesmażony na smalcu boczek pokrojony w kostkę z cebulką, do tego śmietanę i ubijamy do jednolitej masy. Zawijamy garnek z farszem w koc, aby kasza namiękła. W międzyczasie przygotowujemy ciasto: do misy wsypujemy mąkę, wbijamy jaja.  Robimy rozczyn z drożdży (drożdże, 2 łyżeczki cukru, łyżka śmietany i łyżka mąki – rozcieramy), odstawiamy do wyrośnięcia. Do wcześniej przygotowanej mąki z jajami dodajemy ciepłe mleko z wodą, margarynę, szczypta soli i wyrośnięty rozczyn z drożdży. Wyrabiamy ciasto i odstawiamy do wyrośnięcia. Po tym czasie, dzielimy je na 2 części: jedną wylepiamy blachę (25cmx30cm) na to kładziemy farsz i przykrywamy drugą częścią ciasta. Pieczemy 1 godz. /180°C. Przygotowujemy sos grzybowy, którym polewamy gotowy, nałożony na talerz piróg. Obok w kubeczku można podać barszczyk.
Przepis pani Genowefy Graczyk

Kluski ziemniaczane z farszem serowym (II miejsce)


Składniki ciasto:
70 dag ziemniaków gotowanych
1,5 kg ziemniaków startych dobrze odciśniętych
2 jajka
2 kopiaste łyżki mąki ziemniaczanej
sól, pieprz
Farsz:
25 dag sera twarogowego
1 żółtko
sól, cukier
Sposób wykonania:
Ugotowane ziemniaki przecisnąć przez praskę, starte odcisnąć z wody. Ser dobrze utrzeć, dodać żółtko, szczyptę soli i cukru. Ziemniaki połączyć, dodać pozostałe składniki i wyrobić ciasto. Maczaną w wodzie dłonią formować placuszki, nakładać serowy farsz, zlepiać brzegi i nadawać kluskom podłużny lub kulisty kształt. Do wrzącej, osolonej wody wkładać po kilka klusek, gotować 5-6 min. Podawać roztopioną słoniną, boczkiem, cebulą lub śmietaną.
Przepis pani Heleny Witkowskiej 

Żelazne kluski z kapustą i grochem (III miejsce)


Składniki na kluski:
12 obranych ziemniaków
4 szkl. mąki pszennej
3 jajka
20 dag słoniny
sól
kapusta z grochem:
1 średnia główka kapusty
1 szkl. grochu
2 cebule
25 dag masła
sól, pieprz

Sposób wykonania:
Ziemniaki zetrzeć na miazgę na tarce.  Masę ziemniaczaną odsączyć z soku, dodać jajka, sól, mąkę. Wszystko dobrze wymieszać, aż powstanie dość gęste ciasto (tak żeby stanęła łyżka). Zagotować wodę osolić, na wrzątek kłaść końcem łyżki kluski. Gotować ok. 20 min. na wolnym ogniu ciągle mieszając. Odcedzić. Słoninę lub boczek pokroić drobno i usmażyć na patelni. Polać kluski tłuszczem. Groch dzień wcześniej namoczyć. Ugotować. Zszatkować kapustę, ugotować. Cebulę drobno pokroić, zeszklić na maśle, dodać kapustę i groch, przyprawy. Chwilę podsmażyć.
Przepis pani Bożeny Urzyńskiej

Kiełbasa domowa (III miejsce)


Składniki: (na 10 kg kiełbasy)
9 kg mięsa wieprzowego
1 kg mięsa wołowego (lub golonka wp)
3,5 dkg pieprzu mielonego
1 garść cukru
główka czosnku, kilka ziaren suszonego mielonego jałowca
10 dkg soli, 10 dkg peklosoli
ok. 1-2 szkl. wody

Sposób wykonania:
Mięsa zmielić w maszynce, wymieszać z posiekanym czosnkiem, solą, przyprawami. Dobrze wyrobić, aż masa będzie kleista. Pozostawić mięso w chłodnym miejscu na min. 12 godzin. Po tym czasie, mięso należy spróbować – zazwyczaj należy je jeszcze doprawić solą i pieprzem, przemieszać. Część masy można odłożyć na białą kiełbasę: wystarczy dodać nieco majeranku, nabić w jelita i sparzyć ok.25 min. Pozostałą masę mięsną nabijamy w jelita uważając aby nie powstały pęcherzyki powietrza. Następnie wędzimy dymem ciepłym w temperaturze ok. 50 – 60 stopni ok.1 godziny. Po tym czasie wędzimy gorącym dymem (60 do 90 stopni) do uzyskania odpowiedniej barwy. Do wędzenia używamy drewna drzew owocowych lub liściastych, z dodatkiem jałowca. Owędzone pętka parzymy w wodzie przez
ok. 15 minut. Po tym czasie zawieszamy na drążki i umieszczamy w chłodnym miejscu do całkowitego wystygnięcia i osuszenia.
Przepis pana Jarosława Kaźmierczaka


Snelka


Składniki:
chleb
smalec
woda
sól
Sposób wykonania:
Pokruszyć lub pokroić chleb w kostkę na talerz. Dodać łyżkę smalcu, szczyptę soli. Całość zalać wrzątkiem.
Przepis pani Teresy Rabikowskiej


Zacierki z dynią


Składniki:
½ dyni
sól
cukier
½ kg mąki
1 jajko
1 ½ szkl. ciepłej wody
Sposób wykonania:
Dynię obrać, pozbawić pestek, pokroić w kostkę i ugotować. Odcedzić wodę, uźgać dynię, posolić lub posłodzić. Zacierki: ciasto wyrobić jak na makaron. Rwać palcami małe kulki i formować jajowaty kształt. Gotować 20- 30 min. Ugotowane zacierki wymieszać z dynią. Można dolać mleka.
Przepis pani Justyny Pabjaniak


Kluski turlane


Składniki:
2 szkl. mąki żytniej
woda
1 jajko
sól
Sposób wykonania:
Mąkę z wodą, jajkiem ugnieść na twarde ciasto. Urywać kawałki, turlać w dłoniach formując cienkie wałeczki o średnicy ok. 3-5 mm o dowolnej długości. Wrzucić na wrzątek i gotować ok. 15 min., nie hartować. Podawać  dowolną zupą owocową, kapuśnicą lub kwaśnym mlekiem.
Przepis pani Barbary Patyk


Placki babi Kasi



Składniki:
0,5 kg gotowanych ziemniaków
1 szkl. mąki pszennej
2 jajka
Sposób wykonania:
Z przeciśniętych w prasce ziemniaków, mąki i jajek zagnieść ciasto. Z ciasta zrobić wałek, podzielić na mniejsze części.  Wałkować lub formować w dłoniach placki. Piec na patelni (dawniej babcia piekła je na blasze pieca). Podawać posypane cukrem.
Przepis pana Jacka Kasprzaka


Polewka



Składniki:
1 l zsiadłego mleka
1 szkl. wody
2 łyżki mąki
1 szkl. śmietany
1 łyżeczka soli
Sposób wykonania:
Zsiadłe mleko zagotować z wodą i solą. Do gotującego, dodać śmietanę wymieszaną z mąką. Zagotować. Podawać z ziemniakami.
Przepis pani Beaty Kasprzak


Zupa dyniowa z zacierkami



Składniki:
pół obranej dyni
0,5 l mleka
10 dag mąki pszennej
1 jajko
2 szkl. wody
sól, cukier
Sposób wykonania:
Obraną dynię pokroić w kostkę, dodać  wodę i rozgotować. Przetrzeć przez sito, dodać mleko, posolić, zagotować. Z mąki i jajka zagnieść zacierki. Sypać do gotującej się dyni, mieszać. Można dosłodzić.
Przepis pani Władysławy Kasprzak


Barszcz na kiszczance




Składniki:
2 l wywaru z parzenia kaszanki (tzw.kiszczanka)
barszcz (zakwas z mąki pszennej przygotowany kilka dni wcześniej)
ziemniaki gotowane
sól, pieprz
Sposób wykonania:
Wywar zagotować, mieszając dodać 2 szklanki zakwasu. Zagotować i doprawić do smaku. Podawać z ziemniakami tłuczonymi lub chlebem.  Jeśli kiszczanka jest za chuda, ziemniaki polać tłuszczem.
Przepis pani Bożeny Rabikowskiej


Pamuła – zupa z gruszek polnych

Składniki:
1,5 kg gruszek
1,5 l wody
cukier, sól
mąka
mleko lub słodka śmietana
Sposób wykonania:
Gruszki oczyścić, ugotować do miękkości, wyjąć z wody, ugnieść lub przetrzeć. Połączyć z wodą, pogotować chwilę, zagęścić mąką z mlekiem lub śmietaną. Podawać z grubym makaronem.
Przepis pani Genowefy Kowalczyk


Zapiekanka z utartych ziemniaków

Składniki:
3 kg ziemniaków
3 jajka
mąka pszenna do zagęszczenia
sól, pieprz
Sposób wykonania:
Ziemniaki utrzeć, przecedzić, dodać mąkę, jajka, przyprawić. Wyłożyć na wysmarowaną blachę. Polać ciasto tłuszczem. Piec ok. 1 godz. Podawać z sosem grzybowym, wytopionym boczkiem lub posypać cukrem.
Przepis pani Bronisławy Jura


Gulasz wieprzowy z kaszą gryczaną czyli tatarką


Składniki:
500 g łopatki wieprzowej
po 2 cebule, marchewki, pietruszki
pół selera
4 łyżki oliwy
3 ząbki czosnku
3-4 ziarna zioła angielskiego
3 szkl. bulionu warzywnego
250 g kaszy gryczanej
2 łyżki posiekanej natki pietruszki
2 liście laurowe
2 łyżki mąki
Sposób wykonania:
Mięso umyć, osuszyć, pokroić w kostkę. Warzywa obrać, umyć, pokroić w kostkę.
Na głębokiej patelni rozgrzać oliwę, włożyć czosnek, usmażyć na brązowo, wyjąć i wyrzucić. Na czosnkowej oliwie podsmażyć kawałki mięsa z cebulą. Dodać przyprawy, wlać bulion i dusić pod przykryciem na małym ogniu do miękkości. Zaklepać mąką dla zagęszczenia. Doprawić do smaku ziołami i gotować na małym ogniu 20 min. Posypać posiekaną natką pietruszki.
Przepis pani Agnieszki Osmelak